تبسم خورشید

ﻫ (غیر ملفوظ یا « ﻫ » بیان حرکت) و ﻫ (ملفوظ )

« ﻫ » غیر ملفوظ همان مصوت « اِ /e/ » می باشد که در آخر واژه می آید.مانند: خانه ، میوه، خواننده،جامه همچنین همان صدایی است که درآموزش دوره ی دبستان به آن(« ﻪ اِ» /e/آخر چسبان و« ﻩ اِ» /e/ آخر تنها می گویند

« ﻫ » ملفوظ صامت /h/  است که درآخرکلمه ها تلفظ می شود.مانند: نگاه ،کوه ،گره،روباه،توجّه، نُه، دِه

اینک نکات مربوط به قواعد رسم الخطی هر کدام ذکر می شود:

1-  درپایان کلمه ای که به ﻫ (غیر ملفوظ یا « ﻫ » بیان حرکت) مختوم باشد درحالت اضافه ( اعم از مضاف ومضاف الیه یا موصوف وصفت )یای میانجی « ﻯ /y/ » قرار می گیرد:

مثال: خانه ی بزرگ

جامه ی سفید

بنابر این گذاشتن علامت همزه ( ﺀ ) در بالای (ﮥ وﮤ ) صحیح نمی باشد.

2-     هنگام گرفتن علامت جمع « ان» به جهت التقای مصوت ها صامت میانجی ( گ /g/ ) قرارمی گیرد. لازم به توضیح است در این میان حذفی صورت نمی گیرد بلکه مصوت ( ﻪ، ﻩ )ازاین شکل به شکل دیگر خود یعنی( -ِ ) حرکت زیر یا کسره در می آید.

مثال: بنده  ← بندِگان

       آزاده ← آزادِگان

        تشنه ← تشنِگان

3-     هنگام چسبیدن ( «ی» /i/ ) اسم ساز جهت جلوگیری از التقای مصوت ها بین آنها صامت میانجی    ( گ /g/ ) قرارمی گیرد.

مثال: بنده ← بندِگی

          زنده ← زندِگی

          خانه ← خانِگی

مشاهده می شود حذفی صورت نمی گیرد بلکه مصوت ( ﻪ، ﻩ ) به شکل دیگر خود یعنی( -ِ ) حرکت زیر یا کسره در می آید.

4-     در صورتی که بعد از( ﻫ )غیر ملفوظ « ی /i/ » نکره یا وحدت بیاید ، به شکل «ای»نوشته می شود.

مثال : دسته ای

          آزاده ای

          نامه ای

5-     «ﻫ» غیرملفوظ هنگام اضافه شدن علامت جمع« ها » حذف نمی شود.

      مثال: شاخه ها

              خانه ها

             میوه ها

6- «ﻫ» غیرملفوظ پیش از پسوند حذف نمی شود.

مثال : علاقه مند

          بهره مند

            دیده بان

ﻫ (ملفوظ )یاصامت « ﻫ /h/»

حرف ﻫ  درپایان بسیاری از کلمات ملفوظ است . مثل: موجّه، سیاه ، نگاه ، مه، شبیه و.....

نکته: «ﻫ» درپایان کلمه از قاعده ی حروف متصل تبعیّت می کند،یعنی پیوسته به حرف بعد نوشته می شود.

مثال : گرهی (= یک گره)

        عذر موجّهی

         او متوجّهِ مشکل شد.

این نکته به خصوص درموردکلمه ی « دِه» ماده ی فعل «دادن»ومشتقات وترکیبات آن در خور توجه است.مانند : فرماندِه ← فرماندِه سپاه ← فرماندِهی

سازماندِه←سازماندِهی

بازدِه ← بازدِهی

سودِه← سود دِهی

برباد دِه

برگرفته از پیک آموزشی - جناب لطفی